Εισαγωγή
Η λοιμώδης ενδοκαρδίτιδα είναι μια λοίμωξη του ενδοκαρδίου που συνήθως προσβάλλει μία ή περισσότερες βαλβίδες της καρδιάς. Η λοίμωξη αυτή είναι, στις περισσότερες των περιπτώσεων, αποτέλεσμα βακτηριαιμίας, η οποία οφείλεται σε οδοντιατρικές και χειρουργικές επεμβάσεις, ενδοφλέβια χρήση ναρκωτικών και άλλες πρωτοπαθείς εστίες λοίμωξης, όπως λοιμώξεις μαλακών μορίων, οστεομυελίτιδες, ακόμη και πνευμονίες. Λιγότερο συχνά με βάση τα επιδημιολογικά δεδομένα, η ενδοκαρδίτιδα μπορεί να είναι ιογενούς αιτιολογίας.
Η λοιμώδης ενδοκαρδίτιδα διακρίνεται σε οξεία ή υποξεία και μπορεί να οδηγήσει σε άμεση ή σταδιακή καταστροφή του ενδοκαρδίου. Τα άτομα που προσβάλλονται πιο συχνά με λοιμώδη ενδοκαρδίτιδα είναι αυτά με προϋπάρχουσες ανατομικές βλάβες της καρδιάς (π.χ. τετραλογία Fallot), με βαλβιδοπάθειες και με προσθετικές βαλβίδες, καθώς και άτομα με φλεβοκαθετήρες τοποθετημένους για μεγάλο χρονικό διάστημα (π.χ. ασθενείς στη ΜΕΘ).
Παράλληλα, άτομα με λοίμωξη από κάποιον μικροβιακό οργανισμό που έχει συσχετιστεί επιδημιολογικά με την λοιμώδη ενδοκαρδίτιδα, θεωρούνται υψηλού κινδύνου για την εμφάνισή της, ως αποτέλεσμα μιας πιθανής μικροβιαιμίας.
Η υποψία λοιμώδους ενδοκαρδίτιδας τίθεται κλινικά πρωτίστως από την συμπτωματολογία και την εικόνα των ασθενών και θεωρείται καίριας σημασίας η άμεση αντιμετώπισή της, καθώς σχετίζεται με υψηλά ποσοστά επιπλοκών και θνησιμότητας και θνητότητας. Αν ένας ασθενής με λοιμώδη ενδοκαρδίτιδα παραμείνει χωρίς θεραπεία, το ποσοστό θνησιμότητας αγγίζει το 100%.
Η αρχική της αντιμετώπιση στηρίζεται στον αλγόριθμο ABCDE για αιμοδυναμικά ασταθείς ασθενείς με λοίμωξη αφού πρόκειται για μια επείγουσα κατάσταση, ενώ στους αιμοδυναμικά σταθερούς, είναι αναγκαία η εισαγωγή τους στο νοσοκομείο, η τακτική παρακολούθηση της κλινικής τους εικόνας και των ζωτικών τους σημείων. (Murdoch DR., 2009)
Αιτιολογικοί παράγοντες
| ΠΑΘΟΓΟΝΑ | ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ |
| Staphylococcus aureus | 20-40% των περιστατικών ενδοκαρδίτιδαςΤο πιο συχνό αίτιο οξείας ενδοκαρδίτιδας που αν μείνει χωρίς θεραπεία, οδηγεί σε θάνατο μετά από 6 εβδομάδες |
| Viridans streptococci Streptococcus bovis | 40-60% των περιπτώσεων ενδοκαρδίτιδαςΤο πιο συχνό αίτιο υποξείας ενδοκαρδίτιδας, ειδικά μετά από οδοντιατρικές επεμβάσεις λόγω των δεξτρανών που παράγουν και καταστρέφουν το ενδοκάρδιο |
| Staphylococcus epidermidis | Περίπου 15% των περιπτώσεων ενδοκαρδίτιδαςΣυνήθως σε ασθενείς με περιφερικές και κεντρικές φλεβικές γραμμές |
| Enterococci ειδικά ο Enterococcus faecalis | 10% των περιπτώσεων ενδοκαρδίτιδαςΠολύ συχνά η ενδοκαρδίτιδα είναι αποτέλεσμα βακτηριαιμίας ύστερα από πυελονεφρίτιδαΘεωρείται πολύ-ανθεκτικό βακτήριο |
| Streptococcus gallolyticus | Λιγότερο από 15% των περιπτώσεων ενδοκαρδίτιδαςΈχει συσχετιστεί η λοίμωξη με νεοπλάσματα του παχέως εντέρουΑν ανευρεθεί σε καλλιέργεια το συγκεκριμένο μικρόβιο, συστήνεται η διενέργεια κολονοσκόπησης |
| Gram αρνητικά HACEK βακτήρια | Λιγότερο από 5% των περιπτώσεων ενδοκαρδίτιδαςΤα βακτήρια αυτά ανήκουν στην φυσιολογική χλωρίδα του στόματος και η ενδοκαρδίτιδα έχει συσχετιστεί με κακή υγιεινή του στόματος και με περιοδοντικές λοιμώξεις |
| Ιογενείς παράγοντες (Εντεροϊοί, COVID-19, EBV, CMV, Parvo-ιοί) | Λιγότερο από 5% των περιπτώσεων ενδοκαρδίτιδαςΣυχνά αυτοϊάσιμη κατάσταση και πιο συχνή στις παιδικές ηλικίες |
| Coxiella burnetti, είδη Bartonella | Περίπου 5% των περιπτώσεων ενδοκαρδίτιδαςΕίναι gram αρνητικά που βακτήρια που πολλές φορές δεν αναπτύσσονται σε καλλιέργειες αίματος και είναι δύσκολη η διάγνωσή τους |
| Μύκητες (Candida auris, Aspergillus fumigatus) | Λιγότερο από 5% των περιπτώσεων ενδοκαρδίτιδαςΟμάδες υψηλού κινδύνου θεωρούνται τα άτομα με ανοσοκαταστολή, οι ενδοφλέβιοι χρήστες ναρκωτικών και τα άτομα που υπόκεινται σε καρδιοχειρουργικές επεμβάσεις |
(Jameson JL, Fauci AS, Kasper DL, Hauser SL, Longo DL, Loscalzo J, 2018)
Παράγοντες κινδύνου για λοιμώδη ενδοκαρδίτιδα
1.Δημογραφικά στοιχεία
–Ανδρικό φύλο
–Ηλικία άνω των 60 ετών
2.Καρδιακές παθήσεις
–Επίκτητη βαλβιδοπάθεια (π.χ. ρευματικός πυρετός, αορτική στένωση)
–Προσθετικές βαλβίδες
–Συγγενείς καρδιακές ανωμαλίες (π.χ. διγλώχινα αορτική βαλβίδα)
–Ιστορικό προηγούμενης λοιμώδους ενδοκαρδίτιδας
–Ηλεκτρικό εμφύτευμα στην καρδιά (π.χ. βηματοδότης, εμφυτεύσιμος απινιδωτής)
3.Μη καρδιακοί παράγοντες κινδύνου
–Κακή στοματική υγιεινή
–Οδοντιατρικές επεμβάσεις
–Ενδοφλέβια χρήση ναρκωτικών
–Ενδαγγειακές συσκευές
–Χειρουργικές επεμβάσεις
–Χρόνια αιμοκάθαρση
–Ανοσοκαταστολή (π.χ. HIV, Διαβήτης)
–Άλλες λοιμώξεις (π.χ. Πυελονεφρίτιδα, περιοδοντικές λοιμώξεις)
(Baddour LM, Wilson WR, Bayer AS, et al., 2015)
Παθογένεση λοιμώδους ενδοκαρδίτιδας
Κάθε μικροβιακή λοίμωξη δυνητικά μπορεί να εξελιχθεί σε μικροβιαιμία. Όταν ταυτόχρονα με την μικροβιαιμία, υπάρχουν και οι παράγοντες κινδύνου που προαναφέρθηκαν σε έναν ασθενή, τότε αυξάνονται σε σημαντικό βαθμό οι πιθανότητες να προκληθεί λοιμώδης ενδοκαρδίτιδα.
Πιο συχνά στην ενδοκαρδίτιδα προσβάλλεται η μιτροειδής βαλβίδα, ακολουθεί η αορτική, έπειτα η τριγλώχινα και τέλος η πνευμονική.
Το καρδιακό ενδοθήλιο που εμφανίζει βλάβη είναι επιρρεπές στην προσκόλληση αιμοπεταλίων και στην εναπόθεση ινώδους σε αυτό, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται άσηπτες εκβλαστήσεις. Όταν συνυπάρχει μικροβιαιμία, τότε οι εκβλαστήσεις αυτές μπορεί να αποικιστούν από τα μικρόβια και να καταστρέψουν το ενδοκάρδιο. Ο αποικισμός από μικρόβια έχει επίσης σαν συνέπεια την δημιουργία σηπτικών εμβόλων που προκαλούν θρομβοεμβολικά επεισόδια σε αγγεία που αρδεύουν άλλα συστήματα, ενώ παράλληλα, η λοιμώδης ενδοκαρδίτιδα έχει συσχετιστεί με αντιδράσεις υπερευαισθησίας τύπου ΙΙI, δημιουργώντας συμπλέγματα αντισωμάτων, αντιγόνων που εναποτίθενται σε ιστούς, όπως για παράδειγμα στην σπειραματονεφρίτιδα. (Cahill TJ, Prendergast BD, 2016)
Κλινικές εκδηλώσεις λοιμώδους ενδοκαρδίτιδας
Τα συμπτώματα της λοιμώδους ενδοκαρδίτιδας εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από την ταχύτητα εγκατάστασής της (οξεία, υποξεία), ενώ πολλές φορές είναι άτυπα και από μελέτες έχει φανεί ότι στην υποξεία μορφή τα συμπτώματα μπορεί να μιμηθούν γριπώδη συνδρομή και στην οξεία μορφή, τα συμπτώματα είναι όμοια με της σήψης.
Πιο συγκεκριμένα, άτυπα συμπτώματα της λοιμώδους ενδοκαρδίτιδας είναι:
–Πυρετός με ρίγος, κακουχία, αδυναμία (στο 90% των ασθενών)
–Ταχυκαρδία
–Μυαλγίες, αρθραλγίες
–Δύσπνοια και θωρακικό άλγος
Για να τεθεί ισχυρή υποψία λοιμώδους ενδοκαρδίτιδας, πρέπει πάντα να λαμβάνονται υπόψιν οι παράγοντες κινδύνου των ασθενών και πολλές φορές, η διάγνωσή της μπορεί να γίνει και μέσα από την κλινική σημειολογία. Ένας χρήσιμος μνημονικός κανόνας για να θέσουμε σε προτεραιότητα στη διαφορική μας διάγνωση την λοιμώδη ενδοκαρδίτιδα είναι το ακρωνύμιο : FROM JANE
F: Fever– Πυρετός
R: Roth Spots– Κηλίδες Roth
O: Osler Nodes– Οζίδια Osler
M: Murmur– Φύσημα
J: Janeway lesions– Βλάβες Janeway
A: Anemia– Αναιμία
Ν: Nail bed hemorrhage– Αιμορραγίες ονύχων, πετέχειες
Ε: Emboli– Έμβολα.
(Baddour LM, Wilson WR, Bayer AS, 2015)
Με την σειρά οι εικόνες που εμφανίζονται: Πετεχειώδεις αιμορραγίες ονύχων, Βλάβες Janeway, Οζίδια Osler, Κηλίδες Roth.
Το ακρωνύμιο αυτό αφορά εκδηλώσεις της λοιμώδους ενδοκαρδίτιδας εκτός της καρδιάς και συνήθως αφορούν προχωρημένες μορφές της νόσου, για αυτό το λόγο παρατηρούνται και σπανιότερα.
Πιο συχνά, η λοιμώδης ενδοκαρδίτιδα θα παρουσιαστεί με σημεία και συμπτώματα από την ίδια την καρδιά. Πιο συγκεκριμένα:
–Φύσημα στην εστία ακρόασης της βαλβίδας που έχει προσβληθεί
–Καρδιακές αρρυθμίες
–Οξεία καρδιακή ανεπάρκεια
Tip: 1/3 ασθενείς με προσβολή των αριστερών κοιλοτήτων της καρδιάς εμφανίζουν σαν πρώτο σύμπτωμα λοιμώδους ενδοκαρδίτιδας, Ισχαιμικό Αγγειακό Εγκεφαλικό Επεισόδιο. Επίσης, επί Πυρετού Αγνώστου Αιτιολογίας, πάντα πρέπει να λαμβάνουμε υπόψιν μας την λοιμώδη ενδοκαρδίτιδα, ειδικά όταν υπάρχουν παράγοντες κινδύνου.
(Chambers HF, Bayer AS, 2020)
Διαγνωστική προσέγγιση
Η βασική υποψία λοιμώδους ενδοκαρδίτιδας τίθεται αρχικά με βάση την κλινική εικόνα του ασθενούς. Επί ισχυρής υποψίας, είναι απαραίτητη η άμεση έναρξη θεραπείας, καθώς πρόκειται για μια εξαιρετικά απειλητική για τη ζωή κατάσταση.
Για την επιβεβαίωση ή την απόρριψη μιας πιθανής διάγνωσης όμως, έχουν θεσπιστεί ορισμένα κριτήρια που μπορούν να προσανατολίσουν τους θεράποντες προς 3 ενδεχόμενα: 1. Επιβεβαιωμένη λοιμώδης ενδοκαρδίτιδα,
2. Πιθανή λοιμώδης ενδοκαρδίτιδα,
3. Απόρριψη λοιμώδους ενδοκαρδίτιδας.
Τα κριτήρια αυτά ονομάζονται κριτήρια Duke.
Tα κριτήρια Duke χωρίζονται σε 2 κατηγορίες, τα μείζονα και τα ελάσσονα.
Για την επιβεβαίωση της λοιμώδους ενδοκαρδίτιδας απαιτούνται 2 ή περισσότερα μείζονα κριτήρια, 1 μείζον και 3 ελάσσονα, 5 ελάσσονα ή 1 ή περισσότερα παθολογοανατομικά ευρήματα.
Για την πιθανή λοιμώδη ενδοκαρδίτιδα απαιτούνται 1 ή περισσότερα μείζονα και 1 ή περισσότερα ελάσσονα κριτήρια ή 3 ελάσσονα κριτήρια.
Για την απόρριψη της λοιμώδους ενδοκαρδίτιδας απαιτείται η ύπαρξη μιας διάγνωσης πιο πιθανής από την λοιμώδη ενδοκαρδίτιδα, η μη εκπλήρωση των κριτηρίων για επιβεβαιωμένη ή πιθανή λοιμώδη ενδοκαρδίτιδα, η πλήρης αποκατάσταση της κλινικής εικόνας του ασθενούς σε λιγότερες από 4 μέρες αντιμικροβιακής θεραπείας και τέλος, η απουσία χειρουργικών ή νεκροτομικών ευρημάτων συμβατών με λοιμώδη ενδοκαρδίτιδα.
(Cahill TJ, Prendergast BD, 2016)
Εργαστηριακές εξετάσεις: στην λοιμώδη ενδοκαρδίτιδα αναμένουμε αύξηση του αριθμού των Λευκών αιμοσφαιρίων, αύξηση των δεικτών φλεγμονής CRP και ΤΚΕ, ενώ δεν αναμένουμε τις καλλιέργειες αίματος να είναι πάντα θετικές, καθώς έχει βρεθεί από μελέτες, ότι μόνο στο 40% των περιπτώσεων, απομονώνεται το μικρόβιο που έχει προκαλέσει την λοιμώδη ενδοκαρδίτιδα. Συνίσταται επίσης η αποστολή γενικής ούρων για ανεύρεση πιθανής αιματουρίας ή νεφριτιδικού ιζήματος, όπως συμβαίνει στην σπειραματονεφρίτιδα.
Απεικονιστικές εξετάσεις: οι βασικές απεικονιστικές εξετάσεις που συμβάλλουν στη διάγνωση της λοιμώδους ενδοκαρδίτιδας είναι το Διαθωρακικό και το Διοισοφάγειο Υπερηχογράφημα Καρδιάς. Έχει φανεί ότι το Διοισοφάγειο έχει μεγαλύτερη θετική διαγνωστική αξία από το Διαθωρακικό, ωστόσο το Διαθωρακικό ενδείκνυται σε όλους τους ασθενείς με υποψία λοιμώδους ενδοκαρδίτιδας μέσα στις πρώτες 12 ώρες από την έναρξη των συμπτωμάτων. Η ευαισθησία του διαθωρακικού υπερηχογραφήματος είναι 55-60%. Επιπλέον ακόμα και αν είναι θετικό, τις περισσότερες φορές χρειαζόμαστε και ένα διοισοφάγειο. Τέλος, σε προσθετικές καρδιακές συσκευές προτιμάται το διοισοφάγειο εξ’ αρχής καθ’ο΄τι είναι ακόμα πιο ευαίσθητο.
Παρουσία εκβλαστήσεων στην αορτική βαλβίδα. (Winearls JR, McGloughlin S, Fraser JF, 2016)
Tip::Όταν το διοισοφάγειο υπερηχογράφημα είναι αρνητικό ή όταν δεν υπάρχει δυνατότητα διεξαγωγής του, αλλά εμείς υποψιαζόμαστε ισχυρά την ενδοκαρδίτιδα υπάρχει ισχυρή ένδειξη για τη διάγνωση της ενδοκαρδίτιδας τα τελευταία χρόνια, να πραγματοποιηθεί μια Τομογραφία Εκπομπής Ποζιτρονίων (PET), ενώ επίσης η ίδια, χρησιμοποιείται για την σταδιοποίηση και το follow-up της νόσου. Επίσης, η PET βοηθάει πολύ σε ασθενείς που έχουν κάνει TAVI λόγω της δυσκολίας διάκρισης των εκβλαστήσεων με το διοισοφάγειο.
Διαχείριση ασθενών με λοιμώδη ενδοκαρδίτιδα
Σε ασθενείς που βρίσκονται σε αιμοδυναμική αστάθεια, ακολουθούμε τον αλγόριθμο ABCDE. Παράλληλα, εξασφαλίζουμε 2 φλεβικές γραμμές και ξεκινάμε άμεσα την αιμοδυναμική υποστήριξη και την εμπειρική αντιβιοτική αγωγή, αφού λάβουμε τις πρώτες αιμοκαλλιέργειες.
Αν διαπιστώσουμε την ύπαρξη θρομβοεμβολικών επεισοδίων, ξεκινούμε άμεσα θεραπεία με αντιπηκτικά, εάν δεν υπάρχει κάποια αντένδειξη, όπως κάποια σοβαρή αιμορραγία.
Σε ασθενείς αιμοδυναμικά σταθερούς, λαμβάνουμε ένα πλήρες ιστορικό με τη μέθοδο SAMPLER και στην περίπτωση που τεθεί ισχυρή υποψία λοιμώδους ενδοκαρδίτιδας από την κλινική εξέταση, τις εργαστηριακές και απεικονιστικές εξετάσεις και το ιστορικό, ξεκινούμε άμεσα ενδοφλέβια εμπειρική αντιμικροβιακή αγωγή, αφού λάβουμε 3 σετ αιμοκαλλιεργειών από 3 διαφορετικά σημεία.
Μετά τα αποτελέσματα των αιμοκαλλιεργειών και εφόσον καταστεί αναγκαίο, τροποποιούμε την αντιμικροβιακή αγωγή ανάλογα με τις ευαισθησίες που προκύπτουν από το αντιβιόγραμμα.
(Habib G, Lancellotti P, Antunes MJ, et al., 2015)
Εμπειρική αντιμικροβιακή αγωγή λοιμώδους ενδοκαρδίτιδας
| Τύπος βαλβίδας | Κλινική εκδήλωση | Αντιμικροβιακή θεραπεία |
| Φυσική βαλβίδα | Οξεία βακτηριακή ενδοκαρδίτιδα Υποξεία βακτηριακή ενδοκαρδίτιδα | Βανκομυκίνη 15mg/kg IV/12 hrs+ Κεφεπίμη 1-2g IV/8-12 hrs Βανκομυκίνη 15mg/kg IV/12 hrs+Αμπικιλλίνη/Σουλμπακτάμη 3g IV/6 hrs |
| Προσθετική βαλβίδα | Ενδοκαρδίτιδα σε λιγότερο από 1 χρόνο από την τοποθέτηση Ενδοκαρδίτιδα σε περισσότερο από 1 χρόνο από την τοποθέτηση | Βανκομυκίνη 15mg/kg IV/12 hrs+Γενταμυκίνη 3mg/kg IV ή ΙΜ /24 hrs 3 φορές την ημέρα+Κεφεπίμη 1-2gr IV/8-12 hrs+Ριφαμπικίνη 300mg IV/8 hrs Βανκομυκίνη 15mg/kg IV/12 hrs +Κεφτριαξόνη 2g IV/24 hrs |
(Gould FK, Denning DW, Elliott TSJ, et al, 2021)
Στοχευμένη αντιμικροβιακή αγωγή λοιμώδους ενδοκαρδίτιδας
| Μικροοργανισμός | Ενδοκαρδίτιδα φυσικής βαλβίδας | Ενδοκαρδίτιδα προσθετικής βαλβίδας |
| Methicillin susceptible Staphlyococci (MSSA) | Οξακιλλίνη 12g/ημέρα IV σε 4-6 ίσες δόσειςήΚεφαζολίνη 2g IV/8hrs | |
| Methicillin resistant Staphylococci (MRSA) | Βανκομυκίνη 15mg/kg IV/12hrs | Βανκομυκίνη 15mg/kg IV/12hrs+Ριφαμπικίνη 300mg IV/8hrs+Γενταμυκίνη 3mg/kg/ημέρα IV σε 3 ίσες δόσεις |
| Viridans Streptococci, S.gallolyticus | Κρυσταλλική Πενικιλλίνη G 12-24 εκατομμύρια μονάδες/ημέρα IV σε 4-6 ίσες δόσειςήΚεφτριαξόνη 2g IV/24 hrs+Γενταμυκίνη (επί ανθεκτικότητας στην πενικιλλίνη) 3mg/kg/ημέρα IV σε 3 ίσες δόσειςΕναλλακτικά: Βανκομυκίνη 15mg/kg IV/12hrs | Ίδιο σχήμα με φυσική |
| Enterococcus ευαίσθητος στην πενικιλλίνη | Αμπικιλλίνη 2g IV/4hrs+Γενταμυκίνη 3mg/kg/ημέρα IV σε 3 ίσες δόσειςήΑμπικιλλίνη 2g IV/4hrs+Κεφτριαξόνη 2g IV/24 hrs | Ίδιο σχήμα με φυσική |
| Enterococcus ανθεκτικός στην πενικιλλίνη | Βανκομυκίνη 15mg/kg IV/12hrs+Γενταμυκίνη 3mg/kg/ημέρα IV σε 3 ίσες δόσεις | Ίδιο σχήμα με φυσική |
| HACEK | Κεφτριαξόνη 2g IV/24 hrsήΑμπικιλλίνη 2g IV/4hrsήΣιπροφλοξασίνη 400mg IV/12hrs | Ίδιο σχήμα με φυσική |
(Mermel LA, Allon M, Bouza E, et al, 2019)
Για τη θεραπεία της ενδοκαρδίτιδας από μύκητες ισχύει ότι:
1.Απαιτείται πρώιμη χειρουργική επέμβαση
2. i) Σε Candida sp. → Λιποσωμιακή αμφοτερικίνη Β IV
ii)Σε Aspergillus sp → Βορικοναζόλη 6mg/kg/12hrs IV το πρώτο 24ωρο και μετά 4mg/kg/12hrs IV
Τέλος, για τη θεραπεία της ενδοκαρδίτιδας από άτυπους μικροοργανισμούς με συνήθως αρνητικές αιμοκαλλιέργειες ισχύει:
- Coxiella Burnetii→ Δοξυκυκλίνη 100mg IV και έπειτα PO 100mg/12hrs μαζί με 600mg/24hrs PO υδροξυχλωροκίνη για 18 μήνες (σε φυσική βαλβίδα) ή για 24 μήνες (σε προσθετική βαλβίδα).
- Bartonella sp. →Κεφτριαξόνη 2g IV/24hrs + Δοξυκυκλίνη 100mg IV/12hrs και στην συνέχεια για 6 εβδομάδες 100mg PO/12hrs.
Εναλλακτικά αντί δοξυκυκλίνης, γενταμυκίνη 1mg/kg IV/8hrs για 3 εβδομάδες.
- Brucella sp. → Για 4 εβδομάδες, δοξυκυκλίνη 100mg PO ή IV/12hrs + στρεπτομυκίνη 1g IM/24hrs + ριφαμπικίνη 600-900mg PO εφάπαξ.
Στη συνέχεια και για τουλάχιστον 6 μήνες, δοξυκυκλίνη 100mg PO/12hrs + ριφαμπικίνη 600mg PO/24hrs + τριμεθοπρίμη/σουλφαμεθοξαζόλη 800/160mg PO/8hrs.
Χειρουργική θεραπεία λοιμώδους ενδοκαρδίτιδας
H χειρουργική θεραπεία στην λοιμώδη ενδοκαρδίτιδα ενδείκνυται σε συγκεκριμένες καταστάσεις:
–Ενδοκαρδίτιδα προσθετικής βαλβίδας που δεν ανταποκρίνεται στην αντιμικροβιακή αγωγή
–Οξεία καρδιακή ανεπάρκεια λόγω δυσλειτουργίας της βαλβίδας
–Περιβαλβιδική επέκταση ή εμφάνιση επιπλοκών όπως ανεύρυσμα αορτής, αποστήματα
–Μυκητιασική ενδοκαρδίτιδα
–Υψηλός κίνδυνος εμβολικών επεισοδίων σε εκβλαστήσεις άνω των 10 χιλιοστών
Η χειρουργική θεραπεία είναι απαραίτητη στο 50-60% των ασθενών με λοιμώδη ενδοκαρδίτιδα.
(Cahill TJ, Baddour LM, Habib G, et al, 2016)
Επιπλοκές λοιμώδους ενδοκαρδίτιδας
Οι επιπλοκές της λοιμώδους ενδοκαρδίτιδας αφορούν κυρίως την καρδιά στην συντριπτική πλειοψηφία, ωστόσο υπάρχει υψηλός κίνδυνος και για θρομβοεμβολικά επεισόδια, για επέκταση της λοίμωξης σε άλλα όργανα και ιστούς, καθώς και για οξεία νεφρική βλάβη.
Επιπλοκές από την καρδιά:
–Επιδείνωση ή εμφάνιση βαλβιδικής ανεπάρκειας
–Οξεία καρδιακή ανεπάρκεια
–Περιβαλβιδικά αποστήματα
–Μυοκαρδίτιδα
–Διαταραχές αγωγιμότητας, όπως AV Block
Θρομβοεμβολικά επεισόδια:
–Εγκεφαλικά έμφρακτα, έμφρακτα σπληνός και νεφρών
–Πνευμονική εμβολή
–Σηπτικά έμβολα και μυκωτικά ανευρύσματα
Επέκταση λοίμωξης:
–Αποστήματα πνεύμονα, πολυεστιακή πνευμονία
–Σπονδυλοδισκίτιδα, οστεομυελίτιδα
–Σπληνικά αποστήματα
–Μηνιγγίτιδα, εγκεφαλικά αποστήματα
Οξεία νεφρική βλάβη:
–Σπειραματονεφρίτιδα
–Οξεία διάμεση νεφρίτιδα
–Οξεία σωληναριακή νέκρωση
–Φλοιώδης νέκρωση
–Νεφρικά έμφρακτα
Οι παραπάνω βλάβες είναι αποτέλεσμα ενεργοποίησης του ανοσολογικού μηχανισμού, του συμπληρώματος και των εμβολικών επεισοδίων.
(Jameson JL, Fauci AS, Kasper DL, Hauser SL, Longo DL, Loscalzo J, 2018)
Πηγές για διάβασμα και ενδιαφέρον περιεχόμενο
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK557641/
https://www.tctmd.com/news/esc-endocarditis-guidelines-get-first-update-8-years
https://www.ebmedicine.net/topics/cardiovascular/infective-endocarditis/podcast
Συντελεστές/Δημιουργοί: Τα Μέλη της Ομάδας του Klinikal GOMED
- Συγγραφέας Περιεχομένου: Σμάνης Γρηγόριος, MD, σε αναμονή για ειδικότητα Νευρολογίας
- Reviewer: Κυριακούλη Ιωάννα, MD, ειδικευόμενη Καρδιολογίας
- Coordinator: Σικόλας Αριστείδης, MD, ειδικευόμενος Καρδιολογίας
